مشخصات فردی

محمدجواد شکوری مقدم ادعا کرده،‌ صبا ایده در سال ۱۳۸۳ با سرمایه‌ای که از فروش یک خودروی پراید حاصل شده، ایجاد شده‌است. در داده‌های مربوط به آقای شکوری مقدم در روزنامه رسمی شرکتی که مربوط به این زمان باشد، دیده نمی‌شود. به جز او،‌ بقیه اعضای هیات‌مدیره قبلی و فعلی این شرکت نیز - بنا به داده‌های روزنامه رسمی، در همین بازه زمانی عضو صبا ایده بوده‌اند.

با توجه به مصاحبه دیگری که از شکوری‌مقدم موجود است و به سابقه او در راه‌اندازی سرویس اشتراک‌گذاری ویدیو برای میهن‌بلاگ (یک سرویس اشتراک‌گذاری ویدیو) صحبت می‌کند، می‌توان چنین برداشت کرد که منظور آقای شکوری‌مقدم از تجربه ۱۵ ساله‌اش اشاره به همان تجارت گذاشته باشد، نه سابقه قانونی شرکت صبا ایده. 

او در همین مصاحبه می‌گوید، تیم اولیه‌ای که آپارات را شکل داد، سه نفر بوده‌اند: محمد جواد شکوری مقدم، محمدمهدی شکوری‌مقدم و محمد فضل‌الهی. از بین این افراد، محمد فضل‌اللهی در هیات‌مدیره شرکت فناوران ایده‌پرداز صبا حضور ندارد. 

براساس داده‌های روزنامه رسمی ایران،‌ شرکت فناوران ایده‌پرداز صبا در اردیبهشت سال ۱۳۹۲ با شماره ۴۳۹۱۱۵ ثبت شده است. موضوع فعالیت این شرکت سهامی خاص،‌ در آگهی ثبت شرکت آن «نشر دیجیتال مبتنی بر حامل های رایانه‌ای شامل تهیه و تدوین و نشر نرم‌افزارهای فرهنگی، آموزشی، کاربردی و عمومی دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی» عنوان شده‌است.

شرکت فناوران ایده‌پرداز صبا (معروف به صبا ایده یا SABAiDEA) بخش فضای مجازی شرکت ایران سیستم است که با ایجاد سایتی به نام پرشین کادو در سال ۱۳۸۳ راه‌اندازی شد.

مهم‌ترین زیرمجموعه‌های هلدینگ صبا ایده عبارتند از: آپارات، فیلیمو، صبا ویژن، آپارات گیم، آپارات کودک، فیلیمو مدرسه، سینما تیکت. از محصولات دیگر این مجموعه که حمایت از آن متوقف شده، لنزور، وب‌سایت خدمت وبلاگ «میهن بلاگ» و شبکه اجتماعی کلوب است.

آپارات از جمله مشهورترین سرویس‌هایی است که از طرف صبا ایده ارایه می‌شود. آپارات در سال‌های گذشته براساس آمار سرویس الکسای آمازون، پرترافیک‌ترین سایت ایرانی بود که بعدها جایش را به دیوار داد. آپارات زمانی به رتبه ۵۰ در جهان هم رسیده‌بود. این سایت یکی از سرویس‌دهنده‌های خدمات اشتراک‌گذاری و نمایش ویدیو در ایران است. یکی از راه‌های درآمدزایی آپارات از طریق بازدید ویدیو و آگهی‌هاست که آنها را از طریق پلت‌فرم آگهی صبا ویژن ارائه می دهد.

فیلیمو سرویس ویدیو اشتراکی است که از طرف شرکت فناوران ایده‌پرداز صبا ارایه می‌شود. در این سایت نیز امکان تماشای ویدیو وجود دارد با این تفاوت که، سریال و فیلم‌های این سایت به صورت حرفه‌ای تهیه شده‌اند. شرکت صباایده پشتیبان فیلم‌هایی است که تولید می‌کند و در نتیجه حق پخش انحصاری آنها را نیز در اختیار دارد. طبق ادعای مدیر این شرکت، حق پخش بقیه فیلم‌های خارجی نیز از طریق واسطه خریداری و پخش می‌شود. 

برای تعریف دقیق‌تر و مقایسه بهتر این دو سرویس، آپارات را معادل یوتیوب در ایران می‌دانند و فیلیمو شبیه نتفلیکس ایرانی عمل می‌کند. شکوری مقدم در یک مصاحبه ادعا می‌کند که نیمی از پهنای باند ایران را دو سرویس فیلیمو و آپارات مصرف می‌کنند. 

لنزور یکی دیگر از سرویس‌هایی است که این شرکت از سال ۱۳۹۴  ارایه می‌کرد. این سرویس،‌خدماتی مشابه اینستاگرام - اشتراک‌گذاری عکس ارایه می‌کرد. این پروژه از مرداد ۱۳۹۹ تعطیل شد. لنزور یکی از پروژه‌هایی بود که، وام ۵میلیارد تومانی وزارت ارتباطات ایران را دریافت کرد. این وام برای حمایت از پیام‌رسان‌های اجتماعی ایرانی و از محل «وجوه اداره‌شده وزارت ارتباطات» تامین می‌شد. وام وجوه اداره‌شده، بخشی از منابع مالی وزارت ارتباطات ایران است که برای حمایت از استارتاپ‌ها هزینه می‌شود. 

حمید فتاحی، مع\اون وقت وزیر ارتباطات گفته بود، این سرویس از جمله پیام‌رسان‌هایی است که امکانات و تسهیلات رایگان دریافت کرده‌است. 

محمدجواد شکوری مقدم ادعا کرده که، آپارات و فیلیمو به تنهایی نیمی از پهنای باند اینترنت در ایران را مصرف می‌کنند. حضور چند تیم فعال حوزه تولید محتوا در ایران و خارج، در کنار تعداد مشترکان این سرویس‌ها نشان‌دهنده اهمیت شرکت صبا ایده در فضای ارتباطاتی ایران است. در عین حال اما اتهامات و انتقاداتی درباره شیوه کارکرد آنها مطرح است. 

نقض کپی‌رایت یکی از انتقاداتی است که به این پلتفرم‌ها مطرح بوده‌است. منتقدان می‌گویند، این شرکت بدون این‌که حق پخش فیلم‌های خارجی (مثل بازی تاج و تخت)‌ را در اختیار داشته‌باشد، آنها را دوبله کرده و به مخاطب می‌فروشد اما با سایت‌هایی که همین نسخه دوبله شده را ارائه کنند، برخورد می‌کند. در برخی موارد نیز، همین فیلم‌های دوبله شده را پخش می‌کند. آپارات اما گفته، کپی‌رایت این فیلم‌های خارجی را با واسطه خریداری می‌کند. 

انحصارطلبی و حذف رقیب نیز یکی دیگر از انتقاداتی است که نسبت به این سرویس‌ها مطرح می‌شود. آپارات این موضوع را قبول ندارد و تفاوت آنها با دیگران این بوده که زودتر سرویس‌شان را ارایه کرده‌اند.

آپارات یک کمیته حذف محتوا و سیستم پردازش دارد که محتوای نامناسب را از دسترس خارج می‌کند. این کمیته به جز سیستم گزارش کاربران است که در شبکه‌های اجتماعی فعال هستند. آپارات یک سرویس فیلتر هوشمند محتوای تصویری هم دارد. این سیستم می‌تواند محتوای «نامناسب و مستهجن» را تشخیص داده و از دسترس خارج کند.

به جز این، تجربه حذف ویدیوهای مربوط به یک مصاحبه بنا به دستور ساترا نشان می‌دهد دستور حذف ویدیو بنا بر دستور مقامات حاکمیتی نیز امکان‌پذیر است. ساترا (سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر)‌ ساختاری وابسته به صدا و سیما است که بر چگونگی انتشار محتوای صوتی و تصویری در اینترنت نظارت دارد. 

پخش آگهی بدون رضایت کاربر تولیدکننده محتوا برای بینندگان یکی دیگر از کاستی‌های آپارات است. در این سیستم، همیشه تبلیغ برای بینندگان نمایش داده می‌شود، حتی اگر تولیدکننده فیلم به ازای نمایش این آگهی در ابتدای فیلمش درآمدی کسب نکند.

محمد جواد شکوری مقدم یکی از بنیان‌گذاران صبا ایده در سال ۱۳۹۴ نشان امین‌الضرب را دریافت کرد. این نشان توسط اتاق بازرگانی ایران و برای تقدیر از کارآفرینان جدید و سنتی ایجاد شده است. پیش‌تر به دریافت کمک‌هزینه ۵ میلیارد تومانی به یکی از محصولات این مجموعه نیز اشاره شده بود.

محمدجواد شکوری مقدم به نمایندگی از شرکت ایران سیستم، عضو هیات مدیره شرکت امن‌افزار گسترش شریف بوده‌است که، رسول جلیلی، عضو کمیته فیلترینگ نیز از اعضای آن است. این شرکت به خاطر نقض حقوق بشر توسط آمریکا تحریم شده‌است.

آپارات و فیلیمو در پرونده اختلاف با ساترا (وابسته به سازمان صداوسیما) همواره یک پای ماجرا بوده‌اند و فشارهای زیادی از سوی صداوسیما روی این دو پلت‌فرم بوده‌است. در روز جمعه ۱۸ شهریور ۱۴۰۱ محمدجواد شکوری مقدم، مدیرعامل هلدینگ صبا ایده، با انتشار ویدیویی اعلام کرد که به دلیل برخی مشکلات موجود برای ادامه راه این سرویس، آپارات گیم قرار است برای همیشه خاموش و غیرفعال شود. شکوری مقدم برخی موانع موجود در راه استفاده از این سرویس‌ها و قانون‌گذاری‌ها را دلیل چنین تصمیمی عنوان و اعلام کرده که غیرفعال کردن این سرویس، برخلاف میل باطنی آن‌ها است ولی با‌توجه به شرایط، مجبور به اتخاذ چنین تصمیمی هستند. 

او مستقیما به فشار ساترا اشاره نکرده بود. در مقابل مرکز ملی فضای مجازی در اطلاعیه‌ای از این شرکت خواست جهت حفظ حقوق عامه کاربران فضای مجازی، تا زمان بررسی اختلافات تصمیم خود را برای تعطیلی به تعویق بیندازد. در پی این اطلاعیه آپارات گیم در اطلاعیه‌ای خبر داد فعلاً تصمیم تعطیلی این سرویس به تعلیق درآمده است. پس از آن ساترا هم در بیانیه‌ای به خبر تعطیلی آپارات گیم واکنش نشان داد و تاکید کرد هرچند سرویس بازی آپارات اصولاً بدون اخذ مجوز از ساترا تشکیل شده است اما به احترام کاربران برای تعطیلی این سرویس، به آپارات نامه‌ای ابلاغ نکرده و صرفا به تذکراتی برای سالم‌سازی محیط مذکور بسنده کرده‌است.

با این حال اختلاف ساترا با VoDها تا آنجا ادامه پیدا کرد که در بهمن ۱۴۰۱، رئیس صداوسیما در نامه‌ای به رئیس‌جمهوری از او تقاضای فیلترینگ فیلیمو را کرد. براساس مصوبه‌ای در شورای عالی فضای مجازی، ساترا یا هر نهاد تنظیم‌گر (صادرکننده مجوز) دیگری که می‌تواند فیلترینگ را در کشور اعمال کند، برای فیلتر سرویس‌هایی که بیش از ۳ میلیون کاربر دارد باید با مرکز ملی فضای مجازی هماهنگ باشد. این همان مصوبه‌ای بود که پیش از این، به‌عنوان بخشی از طرح صیانت، قرار بود در مجلس تصویب شود و شامل توضیح عملکرد «کمیسیون عالی تنظیم مقررات» بود. در نهایت یک روز پس از ارسال این نامه، ابوالحسن فیروزآبادی، پس از حدود ۸ سال دبیری شورای عالی فضای مجازی، از این سمت استعفا داد.

بهانه‌های این اتفاقات به پخش اختصاصی سریال‌های جیران و سپس سقوط از فیلیمو برمی‌گردد. به‌خصوص پخش سقوط با بازی فرخ‌نژاد، پس از خروج او از کشور، بهانه اصلی درخواست رئیس صداوسیما بوده‌است.

شرکت صبا ایده تا به حال با تحریم مواجه نبوده است. با این وجود، محمدجواد شکوری مقدم، مدیر این شرکت با برخوردهای قضایی متعددی روبرو بوده است. شرح این اتهامات در پروفایل شکوری مقدم آمده است. 

صبا ایده شرکت در شهریور ۱۴۰۰ به خاطر پخش محتوای صدا و سیما مجرم شناخته و به پرداخت جریمه نقدی محکوم شده بود. محکومیت به حبس به خاطر انتشار ویدیویی در رابطه با مصاحبه با کودکان نیز از دیگر برخوردهای قضایی با آپارات بود. 

آپارات بابت این‌که ساترا مجوز نمایش اینترنتی فوتبال به صورت زنده را به این شرکت نداده معترض است.