مشخصات فردی

بیژن قاسم زاده سنگرودی، بازپرس دادسرای فرهنگ و رسانه در تهران، تا پیش از صدور حکم فیلترینگ تلگرام چندان مشهور نبود. البته به واسطه برخورد با امیرحسین مقصودلو (امیر تتلو) یا برخی از چهره‌های ورزشی نام او کم و بیش بین برخی از فعالان ورزشی، فرهنگی و هنری ایران کم و بیش شناخته شده بود.

بیژن قاسم‌زاده سنگرودی در جریان رسیدگی به پرونده تخلفات اکبر طبری، معاون اجرایی سابق ریاست قوه قضاییه به عنوان متهم ردیف یازدهم بازداشت شد. او به ۱۰سال زندان و جریمه نقدی محکوم شد. در پاییز ۱۴۰۰ در مورد اتهام ارتشای او در همین پرونده، حکم به دلیل «نقص» در دیوان عالی کشور نقض شد.

قاسم زاده در سال ۱۳۹۰ به عنوان رئیس کمیته انضباطی فدراسیون کشتی مشغول به کار بود، اما از سال ۱۳۹۲ به شعبه دوم دادسرای فرهنگ و رسانه رفت؛ جایی که نام او را به عنوان یک چهره متعصب و خشن در برخورد با مخالفانش مشهور کرد.

فدراسیون کشتی

او در دوران حضور در فدراسیون کشتی، احکام بعضا سنگینی علیه مربیان و کشتی گیران صادر کرد که از مهم‌ترین آنها، می‌توان به محرومیت یک ساله غلامرضا محمدی سرمربی وقت پرسپولیس جویبار به‌خاطر درگیری در سالن کشتی و زدوخورد با عوامل اجرایی مسابقه اشاره کرد. رئیس وقت کمیته انضباطی در خصوص صادرشدن این رای سنگین برای غلامرضا محمدی گفته بود: «می‌خواهیم این امپراتوری که بعضی‌ها برای خود درست کرده‌اند و هر کاری که می‌خواهند انجام می‌دهند را از بین ببریم».

در مقابل ادعاهایی ارایه شد که مبنی بر اینکه او از نفوذش در فدراسیون برای بهبود وضعیت تیم داماش بابل سواستفاده کرده‌است؛ از جمله با کارهایی مثل اهدای تشک به بندپی غربی یا نفوذ در تیم داماش گیلان و دخالت در لیگی شدن این تیم. دراین باره گفته شده: «بیژن قاسم زاده به عنوان رئیس کمیته انضباطی یکی از نفراتی بود که باعث شد داماش از بابل تیم دهد و در ابتدای کار نیز با الفاظی چون خیالتان از هر نظر راحت باشد به بچه ها دلگرمی داد حال این که چرا مسئول کمیته انضباطی فدراسیون در یک تیم نفوذ دارد خود بحث جداگانه است که اصلا  به من و سایر اعضای تیم مربوط نمی‌شود اما این که چرا آقای قاسم زاده خودش را کنار می کشد و به مشکل ما رسیدگی نمی‌کند جای سوال و تعجب دارد؟»

حضور در دادسرای فرهنگ و رسانه

از سال 1392  بیژن قاسم زاده در سمت بازپرس شعبه دوم دادسرای فرهنگ و رسانه منصوب شد. کاوه راد، یکی از وکلای دادگستری که پیش‌تر به واسطه قبول وکالت هنرمندان و ورزشکاران با قاسم زاده سروکار داشته، او را فردی مخوف، لجباز و همیشه خشمگین توصیف می‌کند.

دادسرای فرهنگ و رسانه جایی است که معمولا به اتهام خبرنگاران، هنرمندان و ورزشکاران و... رسیدگی می‌کند. آقای قاسم زاده در اردیبهشت ۱۳۹۷ در همین سمت فرمان فیلترینگ تلگرام را نیز صادر کرد.

بیژن قاسم زاده سنگرودی به خاطر برخورد با سوشا مکانی نیز در میان اهالی ورزش شهرتی به هم زد.  ماجرای بازداشت سوشا مکانی در زمستان سال ۱۳۹۴ به انتشار ویدیوهایی از او در یک مهمانی خصوصی مربوط می‌شد. بیژن قاسم‌زاده گفته بود، ریش سفیدی بزرگان ورزش در این زمینه فایده‌ای ندارد و باید بگذارند تا مساله از لحاظ جنبه عمومی جرم رسیدگی شود. در آن زمان، قاسم زاده، علی پروین و علی دایی را هم خطاب قرار داده‌بود که در این پرونده دخالت نکنند.

در نهایت، بیژن قاسم‌زاده در در سال ۱۳۹۴ مقام رئیس دادسرای ورزش کارکنان دولت، سوشا مکانی، دروازبان سابق پرسپولیس را به خاطر انتشار عکس‌های خصوصی و شکایت شاکی خصوصی به زندان فرستاد.

خاموش کردن صدای منتقدان ورزشی 

بیژن قاسم زاده سنگرودی از دوستان مهدی تاج، رئیس سابق فدراسیون فوتبال بود. در گزارشی درباره او از روزنامه‌نگاران ورزشی نقل قول شده که قاسم‌زاده در خاموش‌ کردن صدای منتقدان تاج نقش عمده‌ای داشت.

هیوا یوسفی، خبرنگار ورزشی همشهری روایت کرده که قاسم زاده در زمان حضورش در فدراسیون فوتبال چهره شناخته شده‌ای بوده، تا جایی که یک بار در مراسم برترین‌های سال فوتبال ایران، روی سن رفت و جایزه مرد اخلاق را داد. توییت او به برگزاری جشن برترین‌های فصل ۹۵-۹۶ اشاره دارد. به جز این توییت، خبرگزاری دانشجو نیز به حضور او در این برنامه اشاره کرده و با استناد به تصویر او در پخش تلویزیونی برنامه، حضور قاسم‌زاده را تایید می‌کند. 

برخورد با تتلو

امیرحسین مقصودلو (امیر تتلو) خواننده ایرانی هم از کسانی بود که به اتهام توهین به قاسم‌زاده در شهریور ۱۳۹۵ با حکم قضایی روبرو شد. 

بهمن بابازاده، خبرنگار ورزشی درباره شرایطی که منجر به صدور این حکم شده، نوشته بود: وقتی مادر امیر تتلو وارد دادگاه شد و با صدای بلند خواستار آزادی پسرش شد، ایشان با لفظی باورنکردنی خواستار اخراج او از دادگاه شد تا امیر شیئی که روی میز بود سمتش پرت کند و از خود بی‌خود شود.»

بازپرس در آبان ۱۳۹۵ در نامه‌ای حاکی از گذشت به مقصودلو نوشت: آیین روشنگر اسلام فرهنگ گذشت از خطا را ستوده و چشم‌پوشی و اغماض را هنجار بی‌بدیل و فضیلتی ارجمند برشمرده است، گذشت در آیین ما، ارزش جاودانه است که رحمت خاص الهی را در پی دارد. از حق خصوصی و آنچه از جانب وی با من آنهم در جایگاه قضاوت رفت درمی‌گذرم تا آئین عفو و گذشت پهلوانی در جامعه ورزشی که اینجانب نیز علاوه بر کسوت قضا بدان تعلق دارم بماند و بپاید. 

برخورد با سیاسیون؛ بازداشت بقایی

بیژن قاسم‌زاده در تابستان سال ۱۳۹۶ به عنوان بازپرس شعبه ویژه ورزش دادسرای کارکنان دولت حکم به بازداشت حمید بقایی، معاون اجرایی دولت محمود احمدی‌نژاد داد.در نامه ای که بعدتر وکیل بقایی منتشر کرد، گفت که او به دستور بازپرس پرونده دستگیر شده است. ایرنا در گزارشی که در زمان برگزاری دادگاه قاسم زاده منتشر کرده بود، تاکید کرد که او بازپرس پرونده بقایی بوده است.

آقای بقایی در سال ۱۳۹۶،‌ در بیانیه‌ای که در شبکه‌های مجازی منتشر شد، نوشته بود قاسم‌زاده به او گفته است که مستقیما از صادق لاریجانی دستور می‌گیرد. اما این بازپرس صحبت‌های آقای بقایی را رد کرد.

بقایی در زمان همین برخوردهای سیاسی توییتی منتشر کرده و گفته بود: به اصحاب رسانه اطمینان می‌دهم که بیژن‌ قاسم‌زاده را یک روز محاکمه علنی خواهیم کرد.

بیژن قاسم‌زاده برای حدود یک دهه، در کمیته انضباطی فدراسیون کشتی فعال بود. او مثل اکبر طبری اصلیت مازندرانی دارد و از ارتباط با او در زمان تصدی اش در قوه قضاییه بی‌بهره نبوده‌است. همین ارتباطات باعث شد، او در دوره‌ای که بازپرس بود – و از نظر قانونی نمی‌توانست حکم به فیلترینگ تلگرام بدهد – این کار را به سرانجام رساند. دلیل این ناتوانی، این طور که لعیا جنیدی، معاون حقوقی ریاست جمهوری در دولت روحانی گفته بود، محدودیت حوزه اختیارات بازپرس است. به گفته او، بازپرس در این حالت سیاستگذاری کرده و برای یک ملت تصمیم گرفته، در صورتی که به عنوان مسئول قضایی در این مورد محدودیت دارد.

به جز اکبر طبری، قاسم زاده از سوی صادق آملی لاریجانی، رئیس وقت قوه قضاییه پشتیبانی می‌شد. به جز عکس‌هایی که ارتباط صمیمانه این دو را نشان می‌دهد، ارایه دستورات فراقانونی مثل فیلترینگ تلگرام یا بازداشت معاون سابق محمود احمدی نژاد، از جمله مواردی است که نشان می‌دهد او احتمالا از پشتیبانی کافی در قوه قضاییه برخوردار بوده است. او یک‌سال و نیم پیش از بازداشت خود، در اردیبهشت سال ۱۳۹۷ حکم به توقیف تلگرام در ایران داد.

علی مجتهدزاده، وکیل در توییتر گفته که قاسم زاده در محکوم کردن ادمین های چند کانال تلگرامی حامی دولت هم نقش داشته است. او در یکی از همین جلسات به مجتهدزاده گفته بود: «بعد از انتخابات می‌دم محمود علوی وزیر اطلاعات دولت فعلی رو با گونی بیارن.(نقل از توییتر آقای مجتهدزاده).»

بیژن قاسم‌زاده سنگرودی در مهرماه ۱۳۹۸ بازداشت شد. دلیل بازداشت او از قول رسول قهرمانی، نماینده دادستان تهران این‌طور اعلام شد: تاثیر نفوذ اشخاص دولتی در پرونده وریا مولانایی و تاثیر دادن نفوذ در پرونده حسین حاجی‌زاده و نادر شریف‌زاده به مبلغ ۲۸ میلیارد ریال.

بعدتر در جلسه دادگاه عنوان شد که او از دو نفر به نام‌های نادر شریف نجار و حسین حاج‌رضا رشوه های ۲/۸ میلیارد تومانی گرفته‌است. درباره این دفاعیات، در خبرگزاری میزان متعلق به قوه قضاییه جزئیاتی منتشر نشده‌است. جزییات این بخش از دادگاه نیز در هیچ رسانه ای پوشش داده نشده‌است.

در همین حین، در مهرماه ۱۳۹۹ سخنگوی قوه قضاییه به طور ضمنی، از دستور فیلترینگ تلگرام توسط قاسم زاده به عنوان یک اقدام خوب یاد کرد. او گفت که، صدور دستور فیلترینگ تلگرام ربطی به بازداشت قاسم زاده ندارد.

حکم نهایی و انفصال از خدمت

در ۲۲ شهریور ۱۳۹۹ سخنگوی قوه قضاییه اعلام کرد که بیژن قاسم‌زاده سنگرودی، به انفصال ابد از خدمات دولتی و ۱۰ سال حبس تعزیری و ضبط مال ناشی از ارتشاء و پرداخت جزای نقدی معادل وجه مأخوذه به نعل دولت و انفصال موقت از خدمات دولتی به مدت سه سال و تحمل ۷۴ ضربه شلاق تعزیری محکوم شده‌است. در پاییز ۱۴۰۰ در مورد اتهام ارتشای او در همین پرونده، حکم به دلیل «نقص» در دیوان عالی کشور نقض شد.